Geografen houden zich bezig met de vraag hoe samenlevingen omgaan met hun (schaarse) hulpbronnen. In de jaren ’80 raakte ik gefascineerd door de vraag hoe landen conflicten konden krijgen over natuurlijke hulpbronnen en dan met name water. Eerst schreef ik daarover artikelen in kranten en tijdschriften en omdat ik daar onvoldoende in kwijt kon in 1994 het boek ‘De witte olie. Water, vrede en duurzame ontwikkeling in het Midden-Oosten.’ Daarna verbreedde mijn belangstelling voor water zich tot een breed scala van aspecten en regio’s. Over water schreef ik tientallen artikelen voor kranten en vakbladen, hoofdstukken in boeken, het boekje ‘Water. Zorg voor nu en later’ (2000). Ook leverde ik bijdragen aan de Bosatlas van Nederland (2006) en de Bosatlas van Nederland Waterland (2010)
Boeken over water
De witte olie verscheen in 1994 bij Novib/Uitgeverij Jan van Arkel en telt 176 pagina’s. Het boek is uitverkocht (oplage 12.000), maar nog verkrijgbaar via het 2e hands circuit, o.a. bol.com
Een welkom, vlot geschreven, met kaarten, tabellen en zwart-witte foto’s geïllustreerd boek over water, watergebruik en watergebrek in het Midden-Oosten, dat een leemte vult over een belangrijk onderwerp. De bekende wetenschapper en journalist Donkers behandelt de materie helder: eerst water als hulpbron, daarna als bron van internationale conflicten. Het tweede deel schetst achtergronden van watertekorten in het Midden-Oosten: in de stroomgebieden van Nijl, Eufraat en Tigris en Jordaan. De waterproblematiek in Israël/Palestina krijgt veel aandacht. Het derde gedeelte behandelt verdeling, efficiency in gebruik, behoud, ontzilting en import van water. Een verklarende woordenlijst en een literatuurlijst completeren het boek, hoewel helaas een register ontbreekt. Een goede aanvulling op onze kennis en bruikbaar voor scholieren v.o., wetenschappers, journalisten en politici.
(Biblion recensie, F.C. van Leeuwen.)
Water. Zorg voor nu en later werd in 2000 in een eenmalige oplage van 1000 uitgegeven door Drukkerij Onkenhout. Het boekje telt 96 pagina’s en is alleen nog via het 2e hands circuit verkrijgbaar.
Bijdragen aan boeken over water
- Bosatlas van Nederland Waterland (2010)
De Bosatlas van Nederland Waterland is in 2010 uitgegeven door Noordhoff Atlasproducties en telt 104 bladzijden. De atlas is verkrijgbaar via de boekhandel en kost 29.95
Een fraai verzorgde atlas met veel kaarten, schema’s, tekeningen, (lucht)foto’s, grafieken etc. in kleur en een goed leesbare verbindende en toelichtende tekst over vrijwel alle aspecten van het water in Nederland: historie, cultuur, recreatie, economische betekenis, watermanagement, milieu (ecosystemen), gezondheid, klimaatsverandering en veiligheid (niet alleen waterbouwkundig, maar ook militair – denk aan de Hollandse Waterlinie). Daarnaast hoofdstukken over water in het landschap (onder meer de Waddenzee en de Noordzeekust) en de stad: wat zien we (en soms ook niet) van alle aspecten van het water in onze omgeving: meren, rivieren, polders, bronnen, en ook havens, grachten etc. Zoals te verwachten valt van een Bosatlas, kenmerken de kaarten zich door een rustig kaartbeeld en dito kleuren. Met register en bronverwijzingen onderaan de pagina’s. Aan het boek werkte een groot aantal deskundigen mee, veelal verbonden aan hoogheemraadschappen, bestuursinstellingen en andere aan water gerelateerde organisaties. Een informatieve en aantrekkelijke uitgave, mede door het grote formaat. Bruikbaar voor volwassenen en vanaf de bovenbouw van het voortgezet onderwijs. Vanaf ca. 14 jaar.
Drs. W.A.M. van den Dries
- Donkers, H. (2001). Ruzie om water. In J.J.E. van Everdingen & J. Goudsmit (Eds.), Gevaar van water, water in gevaar (pp. 179-200). Overveen/Alphen aan den Rijn: Belvedere/Medidact
- Donkers, H. (1997). Fresh Water as a Source of International Conflicts: The Water Conflicts between Israel, Jordan and the Palestinians. In Edward.H.P. Brans , Esther.J. De Haan, Jan Rinzema & André Nollkaemper (Eds.), The Scarcity of Water, Emerging Legal and Policy Responses (pp. 135-157). Kluwer Law International
Bijdragen over water aan boeken over andere onderwerpen
- Donkers, H. (1996). De strijd om water. In Ruddy Doom & Gerd Nonneman (Eds.), Het Midden-Oosten hertekend (pp. 97-122). Brussel: VUBPress
- Donkers, H. (1998). Israël beslist de strijd om het water in zijn voordeel. In Robert Soeterik (Ed.), 50 jaar Israël – vergeten aspecten, pijnlijke feiten (pp. 64-79). Stichting Palestina Publikaties
- Donkers, H. (1999). Overvloed en schaarste. Polderland zit met water omhoog. In K. Waagmeester (Ed.), O, is dat duurzaam !? Kroniek van duurzaam Nederland (pp. 71-104). Amsterdam: Agora/NCDO
- Donkers, H. (2003). De strijd om water: hoe groot is de kans op een wateroorlog? In H. Knippenberg, S. Musterd & B. de Pater (Eds.), Strijd om de ruimte. Conflicten over water, grondgebied en de stad (pp. 35-48). Amsterdam: Aksant
- Donkers, H. (2008). Water wordt wereldwijd schaarser. In T. Dietz, F. den Hertog & H. van der Wusten (Eds.), Van natuurlandschap tot risicomaatschappij. De geografie van de relatie tussen mens en milieu (pp. 94-105). Amsterdam: Amsterdam University Press
Artikelen over water
- Donkers, H. (2018). Kaapstad & Day Zero. Geografie Vaktijdschrift voor geografen, 27 (6), 6-12
- Drieluik over de (geopolitieke) gevolgen van het smelten van de Noordelijke IJszee a.g.v. klimaatverandering:
- Donkers, H., Luken, W. & Vaessen, H. (2018). Rusland en het poolgebied (1) Noordpool: een nieuwe geopolitieke hotspot? Geografie. Vaktijdschrift voor geografen, 27 (1), 6-11,
- Donkers, H. & Kikken, C. (2018). Rusland en het poolgebied (2) De geopolitieke macht van Ruslands atoomijsbrekers. Geografie. Vaktijdschrift voor geografen, 27 (1), 12-14 en
- Donkers, H. & Hamers, C. (2018). Rusland en het poolgebied (3) Ruslands vloek. Geografie. Vaktijdschrift voor geografen, 27 (1), 14-17.
- Tweeluik over de ‘zeeën van plastic’ in de oceanen:
- Donkers, H. & Horijon, T. (2015). Plastic soep. De ins & outs van een jong milieuprobleem. Geografie. Vaktijdschrift voor geografen, 24(7), 6-9
- Donkers, H. & Horijon, T. (2015). Het raadsel van het verdwijnend plastic. Geografie. Vaktijdschrift voor geografen, 24 (7), 11-12.
- Donkers, H. (2015). Water als wapen in de strijd tussen Oekraïne en Rusland. Geografie. Vaktijdschrift voor geografen,24 (6), 18-20.
- Donkers, H. (2013). Aan de wieg van een nieuwe generatie deltawerken. Interview met deltacommissaris Wim Kuijken. Geografie. Vaktijdschrift voor geografen, 22 (2), 6-10.
- Donkers, H. (2013). China’s hand op Azië’s waterkraan. Geografie. Vaktijdschrift voor geografen, 22 (1), 40-43.
Artikel gaat over de dominante positie van China in de watervoorziening; veel Aziatische grote rivieren ontspringen in China en dan met name op de Tibetaanse Hoogvlakte. Het verklaart deels de stevige greep van China op dit gebied. In variant van dit artikel verscheen in het wetenschappelijke tijdschrift Internationale Spectator als Donkers, H. (2012). China’s hegemonistische waterpolitiek. Internationale Spectator, 66 (7/8), 353-357.
- Donkers, H. (2013). Gaat de Rode Zee de Dode Zee redden? Geografie. Vaktijdschrift voor geografen, 22 (7), 6-10.
Artikel gaat over het Red-Dead canal, de verbinding tussen de Rode en de Dode Zee om het dalende waterpeil een halt toe te roepen, energie op te wekken uit het hoogteverschil en water te ontzilten.
- Donkers, H. (2012). Virtueel water. Blauw, groen en grijs. Geografie. Vaktijdschrift voor geografen, 21 (6), 35-39.
Artikel over nieuwe begrippen die de mondiale waterproblematiek inzichtelijk kunnen maken.
- Donkers, H. (2011). Overstromingen in België: Gevolg van ruimtelijke wanorde. Vaktijdschrift voor geografen, 20 (1), 36-39.
Dit artikel verscheen ook in H2O : Tijdschrift voor Watervoorziening en Afvalwaterbehandeling, 43 (25/26), 14-15.
- Bijdragen aan themanummer van Geografie 19(6) uit 2010 over de Rijn:
- Donkers, H., de Jong, H. & Jong, S. de (2010). De Rijn: een levensader met vele functies.
- Donkers, H. (2010). Het stroomgebied van de Rijn.
- Donkers, H. (2010). Internationaal beheer Rijn is succesverhaal.
- Donkers, H. (2010). WaalWeelde: landschapsontwikkeling stuurt rivierverruiming.
- Donkers, H. (2010). Nieuw in Nederland: Drinkwater uit brak grondwater. Geografie. Vaktijdschrift voor geografen, 19 (7), 40-41.
- Donkers, H. (2010). De rol van water in de Chinese bezetting van Tibet. Geografie. Vaktijdschrift voor geografen, 19 (1), 22-23.
- Donkers, H. (2009). Transalpiene vaarweg van Donau naar Adriatische Zee. Geografie. Vaktijdschrift voor geografen, 18 (2), 20-21.
- Donkers, H. (2008). Laat burgers de waarde en schoonheid van water ervaren. De Werkplaats Vereniging Koninklijke Nederlandsche Heidemaatschappij (KNHM) Arnhem
- Donkers, H. (2008). China bestrijdt droogte met kunstmatige neerslag. H2o : Tijdschrift voor Watervoorziening en Afvalwaterbehandeling, 41 (14/15), 8-9.
- Donkers, H. (2008). Nieuw: de trapdijk. Geografie. Vaktijdschrift voor geografen, 17 (8), 4-5.
- Donkers, H. (2008). Rotterdam bestrijdt wateroverlast met waterpleinen en ‘groene’ daken. Geografie. Vaktijdschrift voor geografen, 17 (1), 5-5.
- Donkers, H. (2007). Beijing neemt maatregelen tegen dreigende watertekorten tijdens Olympische Spelen. Geografie. Vaktijdschrift voor geografen, 16 (4), 4
- Donkers, H. (2004). Turkije draait aan de waterkraan in het Midden-Oosten. Geografie. Vaktijdschrift voor geografen, 13 (9/10), 35-37.
- Donkers, H. (2003). Franco’s droom. Hydrologische chirurgie funest voor Ebrodelta. Geografie. Vaktijdschrift voor geografen, 12 (6), 6-10.
- Donkers, H. (2003). Kroniek van de aangekondigde wateroorlog. Geografie. Vaktijdschrift voor geografen, 12 (3), 28-32.
- Donkers, H. (2003). Zeeland vijftig jaar na de watersnoodramp. Herstel van de estuariene dynamiek. Geografie. Vaktijdschrift voor geografen, 12 (2), 15-17.
- Donkers, H. (2003, Maart 18). Handel in water. Privatisering maakt watervoorziening efficiënter maar ook duurder. NRC Handelsblad Economie
- Donkers, H. (2002). Waterproblemen in China: te veel, te weinig en te vuil. Geografie. Vaktijdschrift voor geografen, 11 (2), 20-26.
- Donkers, H. (2001). Wereldstad aan vier infusen. Geografie. Vaktijdschrift voor geografen, 10 (2), 15-18.
Artikel gaat over Los Angeles dat eigenlijk een woestijnstad is.
- Donkers, H. (2001, Maart 24). Dans om het Nijlwater. In de Egyptische Sahara hebben zich vier nieuwe meren gevormd. NRC Handelsblad
- Donkers, H. (2000). Hoe (on)waarschijnlijk zijn wateroorlogen? Vrede en Veiligheid. Tijdschrift voor Internationale Vraagstukken, 29 (1), 65-91.
- Donkers, H. (2000). Dutch change view of their traditional foe. World Water Watch, 1 (2), 10-12.
- Bijdragen aan een themanummer van Geografie 9(3) in 2000 over water ter gelegenheid van het 2e Wereld Water Forum in Den Haag onder voorzitterschap van kroonprins en ‘watermanager’ Willem-Alexander
- Donkers, H. (2000). Zuid-Afrika sleept van heinde en verre water aan. Geografie Educatief, 9 (3), 18-21.
- Donkers, H. (2000) Zoet water gaat in de zak. Technisch Weekblad, pp. 18
- Bijdragen aan special van NRC Handelsblad Profiel (9 maart 2000) over water ter gelegenheid van het 2e Wereld Water Forum in Den Haag :
- Structuur in een vormeloze massa (infographic over de hydrologische kringloop),
- Natuurlijke bron van conflicten en
- Onlesbare dorst naar een schaars goed
- Donkers, H. (1999). ‘Vredesproces’ heeft Palestijnse watertekorten niet opgelost. Soemoed, 27 (2), 24-26.
- Donkers, H. (1999). Meer ruimte voor water. Trendbreuk in het Nederlandse waterbeheer? Geografie. Vaktijdschrift voor geografen, 8 (5), 22-26
- Donkers, H. (1999). New paradigms for water. Land and Water International. A Netherlands review on international hydraulic and agricultural engineering, 95, 9.
- Donkers, H. (1999). Samen in één waterketenbedrijf. Tijdschrift voor de Leefomgeving, 110 (5), 18-19.
- Donkers, H. (1999). Water in de stad: van last tot lust. Tijdschrift voor de Leefomgeving, 110 (5), 6-10.
- Donkers, H. (1999). De Nijl brengt leven. Schenk water, schenk leven. In Kerken in Aktie (pp. 4-6). Utrecht
- Donkers, H. (1999, Januari 29). Als alleen technici het water beheren. NRC Handelsblad
- Donkers, H. (1998, Januari 31). Irrigatie aan de grens. Landbouw VS moet anders met water omgaan. NRC Handelsblad
- Donkers, H.W.H.A. (1998). Vijftig jaar Israël. Water struikelblok voor vrede. Vaktijdschrift voor Geografen, 7(4), 32-38.
- Donkers, H. (1997, Oktober 4). Amerikaanse boeren verkopen hun irrigatiewater. NRC Handelsblad
- Donkers, H. (1996, Februari 29). De Oostvaardersplassen van Egypte. NRC Handelsblad Bijlage Wetenschap & Onderwijs
- Donkers, H. (1996, April 25). Waterbesparend schuim zet tuinbouw op zijn kop. NRC Handelsblad Bijlage Mens & Bedrijf
- Donkers, H. (1994, Februari 17). Een Waalbocht in Egypte. NRC Handelsblad Bijlage Wetenschap & Onderwijs
- Donkers, H. (1994, Oktober 20). Water en brood. NRC Handelsblad Bijlage Wetenschap & Onderwijs
- Donkers, H. (1993). Kadhafi’s achtste wereldwonder. Great Manmade River moet waterprobleem Libië. Geografie. Vaktijdschrift voor geografen, januari, 10-13.
- Donkers, H. (1992, Juli 30). Een pijplijn naar de vrede. NRC Handelsblad Bijlage Wetenschap & Onderwijs
- Donkers, H. (1991, November 7). Israëls wateroorlog. NRC Handelsblad Bijlage Wetenschap & Onderwijs
- Donkers, H. (1991, Maart 9). Grondwater beneden peil. Verdroging in Nederland. NRC Handelsblad Zaterdags Boekenbijvoegsel
- Donkers, H. (1991). Water: tijdbom onder dorstig Midden-Oosten. Onzewereld-Spiegel, september.
- Donkers, H. (1988, September 6). Een nat land verdroogt. NRC Handelsblad Bijlage Wetenschap & Onderwijs
- Donkers, H. (1988, Juli 12). Komt droogte in Amerika door broeikaseffect? Politici overtuigd, maar wetenschappers weten het nog niet. NRC Handelsblad Bijlage Wetenschap & Onderwijs
Recent Comments